Community Journalist မွသည္ Professional Journalist ဆီသုိ႔ ေလွ်ာက္လွမ္းၾကရာ၀ယ္ (၁)

ဟုိတစ္ရက္က “ျမန္မာ့ စတုတၳမ႑ိဳင္၀င္တုိ႔ သတိမူဖြယ္”ဆုိတဲ့ ေဆာင္းပါးထဲကလုိ ကၽြန္မတုိ႔အားလုံးဟာ Community Journalist (CJ) ေတြျဖစ္ေနၾကတယ္ေလ။ CJ ကုိ Citizen Journalist လုိ႔လည္း အမ်ားစု ေျပာၾကပါတယ္။ Citizen ဆုိတာရင္ ႏိုင္ငံအဆင့္၊ အဖြဲ႕ကုိအေျခခံသြားၿပီေလ။ Community ဆုိတာေတာ့ လူထုအေျချပဳဆုိေတာ့ ဒီေနရာမွာ ကၽြန္မအေနနဲ႔ Community Journalist လုိ႔ပဲ သုံးလိုက္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ အဲဒါကုိ စိတ္မ၀င္စားပဲ CJ ျဖစ္ေနသူေတြအတြက္က ဘာမွ ေထြေထြထူးထူးသိပ္ေလ့လာေနစရာမလုိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကုိယ္တုိင္က ကြန္ျမဴနတီဂ်ာနယ္လစ္ကုိ စိတ္၀င္စားလုိ႔ ကြန္ျမဴနတီဂ်ာနယ္လစ္ (CJ) ျဖစ္ေနသူေတြအတြက္လည္း သိသင့္တဲ့အခ်က္ေလးေတြ႐ွိပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔ေတြဟာ ကြန္ျမဴနတီဂ်ာနယ္လစ္ေတြကေနတဆင့္ ပေရာ္ဖက္႐ွင္နယ္ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအထိ ျဖစ္သြားၾကရင္ ကၽြန္မတုိ႔ေတြရဲ႕ ၀န္းက်င္မွာျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို မွန္မွန္နဲ႔ျမန္ျမန္ သတင္းေတြျဖန္႔ေ၀ႏိုင္ၾကရင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ စတုတၳမ႑ိဳင္လုိ႔ေျပာေနၾကတဲ့ မီဒီယာက႑ကုိ ကၽြန္မတုိ႔ေတြ တဘက္တလမ္းကေန အားျဖည့္ရာေရာက္ၿပီး ႏိုင္င့ံတာ၀န္ကုိ တစ္တပိုင္တႏိုင္ထမ္း႐ြက္ျခင္း မည္တာေပါ့။

ဂ်ာနယ္လစ္လုိ႔ေျပာတာနဲ႔ မီဒီယာရဲ႕ အခန္းက႑ကလည္း မပါလုိ႔ကုိ မရပါဘူး။ ဒီေတာ့ မီဒီယာအေၾကာင္းေလးကုိလည္းနည္းနည္းေတာ့ ထည့္ေျပာပါဦးမယ္။ ဒီေတာ့ ဒီအပိုင္း(၁)မွာ မီဒီယာ က႑ကုိ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။

မီဒီယာဆုိတာဘာလဲ ! မီဒီယာ ဘယ္ႏွစ္မ်ဳိး႐ွိလဲ !

မီဒီယာမွာ အဓိကကေတာ့ Print Media နဲ႔ Non Print Media ဆုိၿပီး ၂-မ်ဳိးရွိပါတယ္။ (သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း၊ လက္ကမ္းစာေစာင္၊ Billboard(ေၾကာ္ျငာဆုိင္းဘုတ္), TV, ေရဒီယုိအစီအစဥ္ေတြဟာလည္း မီဒီယာေတြပါပဲ။) အခုမွာေတာ့ Online ကလည္း မီဒီယာတစ္ခုအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါၿပီ။ မီဒီယာမွာမွ က်င့္၀တ္လိုက္နာတဲ့မီဒီယာရယ္၊ က်င့္၀တ္မလိုက္နာတဲ့မီဒီယာရယ္ ၂-မ်ဳိးျပန္ၿပီး ကြဲျပားျပန္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲကမွ က်င့္၀တ္လိုက္နာတဲ့မီဒီယာမွာပဲ ပေရာ္ဖက္႐ွင္နယ္(Professional)မီဒီယာ၊ ၀ါဒျဖန္႔မီဒီယာနဲ႔ လႈံ႔ေဆာ္မီဒီယာဆုိၿပီး ျပန္ၿပီး ကြဲသြားျပန္တယ္။ ဒီေတာ့ ကုိယ့္မီဒီယာက ဘယ္အမ်ဳိးအစားထဲ ပါ၀င္ေနလဲဆုိတာ ျပန္ၿပီး သုံးသပ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔လုိပါတယ္။



မီဒီယာေတြမွာလည္း သူတုိ႔တာ၀န္ေတြ႐ွိပါတယ္။ က်င့္၀တ္မလိုက္နာတဲ့မီဒီယာကေတာ့ မီဒီယာလုိ႔ကုိ သတ္မွတ္ဖုိ႔မသင့္ေတာ့တဲ့ မီဒီယာပါပဲ။ ဒီေတာ့ က်င့္၀တ္လိုက္နာတဲ့အထဲက ပေရာ္ဖက္႐ွင္နယ္ မီဒီယာတစ္ခုရဲ႕ တာ၀န္ေတြက အဓိကအားျဖင့္ ၃-မ်ဳိးရွိလာတယ္။ (၁) To Entertain ဆုိတဲ့ဧည့္ခံေဖ်ာ္ေျဖရန္ (၂) To Explain (or) Educate ႐ွင္းျပ (ဒါမွမဟုတ္) ပညာေပးရန္ (၃) Interests of the people ဆုိတဲ့ လူထုကုိ စိတ္၀င္စားရန္ (လူထုကုိ စိတ္၀င္စားရန္ဆုိတာ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ Human Right ကုိ အထူးအေလးထားဖုိ႔ကုိ ဆုိလုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။) ဆုိတဲ့ (၃)ခ်က္ဟာ မီဒီယာေတြရဲ႕ အဓိက တာ၀န္ပါပဲ။

ဒီလုိ တာ၀န္ ၃-ခုကုိ ပီပီျပင္ျပင္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့မီဒီယာအေနနဲ႔ အၿမဲတမ္း ၁-ဘက္ဘက္ကုိ ရပ္တည္ေနရပါမယ္။ ဆုိလုိတာက ဥပမာ - အတိုက္အခံန႔ဲ အစုိးရ ကိစၥရပ္ေတြကုိေရးမယ္ဆုိရင္ တစ္ဘက္ဘက္ကရပ္တည္ေနရပါမယ္။ အတိုက္အခံဘက္ကဆုိလည္း အတိုက္အခံဘက္က၊ အစုိးရဘက္ကဆုိလည္း အစုိးရဘက္က အဲလုိ ရပ္တည္ရပါတယ္။ အလယ္မွာ ခြထိုင္ၿပီး ဟုိဘက္ယိမ္းလိုက္၊ ဒီဘက္ယိမ္းလိုက္ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သတင္းေရးရင္ေတာ့ ဘက္လိုက္မႈမ႐ွိေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ျပန္ပါတယ္။
ၿပီးေတာ့ မီဒီယာေတြအေနနဲ႔ Conflict Reporting တစ္ခုကုိ ေဖာ္ျပေတာ့မယ္ဆုိရင္ အဲဒီ ကိစၥရပ္ျဖစ္တဲ့ေနရာေဒသဆီကုိ အတတ္ႏိုင္ဆုံး အေရာက္သြားၿပီး သတင္းယူဖုိ႔လုိပါတယ္။ Conflict ဆုိတာ ဥပမာ - အခုလက္ရွိ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥေတြအပါအ၀င္ ကုိယ္လက္ရွိရွိေနတဲ့ေနရာေဒသက ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္တာအထိကုိ ဆုိလုိပါတယ္။

ဒီေတာ့ က်င့္၀တ္ကုိလိုက္နာတဲ့ မီဒီယာမွန္ရင္ သတင္းကုိေသခ်ာမေလ့လာပဲ သတင္းဦးသတင္းထူးျဖစ္ၿပီးေရာဆုိတာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ဘူးဆုိတာ ေပၚလြင္ပါတယ္။ ကုိယ့္မီဒီယာဟာ ဂုဏ္သိကၡာ႐ွိၿပီး ႏိုင္ငံ့တာ၀န္ကုိ ေက်ပြန္စြာထမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္တဲ့ မီဒီယာအျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္ၾကပါေစ ….. ။

x x x x x x x x x x x x

ကြန္ျမဴနတီဂ်ာနယ္လစ္(CJ)မွသည္ ပေရာ္ဖက္႐ွင္နယ္လ္ဂ်ာနယ္လစ္ဆီသုိ႔ ေခါင္းစဥ္နဲ႔တင္ျပေနတဲ့ေနရာမွာ  ျပီးခဲ့တဲ့အပိုင္းမွာေတာ့ မီဒီယာဆုိတာကုိ ေျပာျပခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ မီဒီယာလည္းသိၿပီဆုိေတာ့ မီဒီယာေတြမွာေဖာ္ျပေနတဲ့ သတင္းဆုိတာရယ္၊ အဲဒီသတင္းတစ္ခုရဖုိ႔စုေဆာင္းတင္ျပသူ Journalist/ Reporter ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကုိ ေျပာျပပါ့မယ္။

သတင္းဆုိတာ ဘာလဲ (What is NEWS)

မီဒီယာေတြမွာဖတ္ေနရတာေတြကုိ သတင္းလုိ႔သိထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတင္းဆုိတာဘာလဲလုိ႔ ေမးလာရင္ ဘာေျဖမိမလဲ။ ကၽြန္မစဥ္းစားမိတာက သာမန္ထက္ပုိၿပီးထူးျခားတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကုိ အမ်ားလူထုသိေအာင္ ေျပာျပေရးသားတာ သတင္းလုိ႔ ကၽြန္မေတြးလိုက္မိတယ္။ ၿပီးေတာ့ “ေခြးက လူကုိကိုက္ရင္ သတင္းမျဖစ္ေပမယ့္၊ လူက ေခြးကိုကိုက္ရင္ သတင္းျဖစ္တယ္”လုိ႔ ကၽြန္မသိထားခဲ့တယ္။ ဒါနဲ႔ တစ္ေယာက္က ေမးတယ္။ ဥပမာ - ထက္ထက္မုိးဦးက ေၾကာ္ျငာ႐ိုက္ရင္း ႐ိုက္ကြင္းမွာ ေခြးကိုက္ခံရတယ္ဆုိရင္ သတင္းျဖစ္လားတဲ့ေမးတယ္။ ဟုတ္တယ္ အဲဒါဆုိရင္ေတာ့ သတင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ ထက္ထက္မုိးဦးက သာမန္လူေတြထက္ ထူးျခားသူ (ျပည္သူ႔ အခ်စ္ေတာ္ သ႐ုပ္ေဆာင္မင္းသမီး) ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အဲဒါဟာ သတင္းျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ ဘယ္လုိ အေျခအေနမ်ဳိး ေတြကုိ သတင္းလုိ႔ေခၚပါသလဲ။
သတင္းဆုိတာ အဂၤလိပ္လုိက NEWS ေလ။ North (အေနာက္)၊ East (အေ႔ရွ)၊ West (ေျမာက္)၊ South (ေတာင္)စတဲ့ အေ႔႐ွအေနာက္ေတာင္ေျမာက္ဆုိတဲ့ စကားလုံးျဖစ္တဲ့အတြက္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာ ပတ္ပတ္လည္က အေၾကာင္းအရာေတြကုိ ဆုိလုိတယ္လုိ႔လည္း အခုကာလမွာ ေျပာလာၾကတယ္။

သတင္းတစ္ခုျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ အဓိက လုိအပ္တာက အခ်ိန္(Timeliness)ပါ။ ဥပမာ - ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အက်ယ္ခ်ဳပ္က လြတ္ေျမာက္လာတဲ့အေၾကာင္းကုိ အခုခ်ိန္မွေဖာ္ျပမယ္ဆုိရင္ အလြန္ကုိေနာက္က်ေနပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းတစ္ခုျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္းရဲ႕ အခ်ိန္ကလည္း အဓိကေနရာက ႐ွိေနပါတယ္။ ၿပီးရင္ အခ်က္အလက္ (Information) ဆုိတဲ့ ဘာအေၾကာင္းအရာလဲဆုိတာလုိပါတယ္။ ၿပီးရင္ေတာ့ အဲဒီ အေၾကာင္းအရာအခ်က္အလက္ေတြက အမ်ားလူထုအတြက္ အသုံး၀င္မႈ (Usefulness) ႐ွိရဲ႕လား။ ေနာက္ အဲဒါေတြက ျပည္သူလူထု တကယ္ စိတ္၀င္စားမႈ (Interesting) ႐ွိေစတာလား၊ သူတုိ႔ေတြအတြက္အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ (Impact) ရွိရဲ႕လား။ ဒါမွမဟုတ္ ျပည္သူလူထု ကုိ ေဖ်ာ္ေျဖမႈ(Entertaining) ေပး႐ုံပဲလား။ အဲဒီအေၾကာင္းအရာေတြက အခုမွျဖစ္လာတဲ့၊ တစ္ခါမွ မသိၾကေသးတဲ့ အသစ္ျဖစ္မႈ (New Matter) လားဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြ႐ွိမွသာ သတင္းဆုိတာျဖစ္လာပါတယ္။

သတင္းတစ္ခုကုိ ကုိယ့္မီဒီယာမွာ ေဖာ္ျပဖုိ႔အတြက္ သတင္းဆုိတာမွာ တာ၀န္အ႐ွိဆုံးသူက အယ္ဒီတာ (Editor) ျဖစ္ပါတယ္။အယ္ဒီတာမွာတာ၀န္႐ွိတယ္ဆုိလုိ႔ က်န္တဲ့သူေတြမွာ တာ၀န္မ႐ွိေတာ့တာမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ Journalist/ Reporter ေတြမွာလည္း တာ၀န္႐ွိပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔အခ်ိန္မွာ ေျပာလာၾကတာက “(၁) ဂ်ာနယ္လစ္ တစ္ေယာက္ရဲ႕ ပထမဆုံးတာ၀န္က လူေတြအတြက္ျဖစ္တယ္။ (၂)စာဖတ္သူကုိ လုံး၀မေမ့ပါန႔ဲ။ (ကုိယ့္ရဲ႕ စာဖတ္သူေတြက ဘယ္သူေတြလဲဆုိတာကုိ သိထားပါ။) (၃) ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအေနနဲ႔ သူတုိ႔ေရးေနတာေတြက ဘယ္သူ႔အတြက္လဲဆုိတာကုိ လုံး၀ မေမ့ပါနဲ႔” တဲ့။

ဒီေတာ့ Journalist, Reporter နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆက္ေျပာရရင္ ... …

Reporter ဆုိတာ ဘာလဲ ?

Readiness (အၿမဲအသင့္႐ွိေနသူ)၊ Education (အသိပညာ႐ွိသူ)၊ Public Relation (လူမႈေပါင္းသင္း ဆက္ဆံေရးေကာင္းသူ)၊ Observation (ေလ့လာမႈအားေကာင္းသူ)၊ Responsibility (တာ၀န္ယူတတ္မႈ႐ွိသူ)၊ Truth (အမွန္ကုိျမင္တတ္သူ)၊ Evaluation (ပိုင္းျခားသုံးသပ္တတ္သူ)၊Reading (စာမ်ားမ်ားဖတ္သူ)
ဒီေတာ့ Reporter တစ္ေယာက္ဟာ သတင္းေတြရယူဖုိ႔အတြက္ အၿမဲအသင့္႐ွိေနရမယ္၊ အသိပညာဗဟုသုတ ၾကြယ္၀ရမယ္၊ လူမႈေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးေကာင္းရမယ္၊ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ေလ့လာမႈအားေကာင္းရမယ္၊ ကုိယ္ရယူလိုက္တဲ့သတင္းအေပၚမွာ တာ၀န္ယူမႈ႐ွိရမယ္၊ အမွားအမွန္ကုိသိျမင္ၿပီး ပိုင္းျခားသုံးသပ္ႏိုင္သူျဖစ္ရမယ္၊ ၿပီးေတာ့ စာမ်ားမ်ားဖတ္သူလည္း ျဖစ္ရပါမယ္။

အခုကာလမွာ ဂ်ာနယ္လစ္ဆုိတဲ့စကားလုံးဟာ ေတာ္ေတာ္ေရပန္းစားလာတဲ့စကားလုံးျဖစ္ပါတယ္။ ရီပုိ႔တာဆုိတဲ့ သတင္းေထာက္ဆုိတာလည္း ေပၚျပဴလာျဖစ္လာေနပါတယ္။ ဒီေတာ့ တစ္ခါတစ္ေလမွာ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ လုိ႔သုံးႏႈန္းေနၾကတာ ေတြ႕လာရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂ်ာနယ္လစ္နဲ႔ ရီပုိတာဟာ မတူပါဘူး။

ဘယ္လုိကြာျခားလုိ႔လဲဆုိရင္ အနီးစပ္ဆုံး ဥပမာေပးရရင္ က်ဴတာတစ္ေယာက္နဲ႔ ကထိကတစ္ေယာက္လုိပါပဲ။ က်ဴတာေရာ ကထိကေရာ စာသင္တာခ်င္းအတူတူမွာ ကထိကက ပုိေတာ္လို႔ ကထိကျဖစ္လာတာေလ။ (ဒီဘက္ေခတ္မွာ တစ္ျခားအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ကထိကျဖစ္လာတာကုိ မေတြးပါနဲ႔။)

ဂ်ာနယ္လစ္ေရာ ရီပုိတာေရာ လူေတြနဲ႔ထိေတြ႕ရတာခ်င္းအတူတူမွာ ရီပုိတာက သတင္းကုိပဲေရးပါတယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ေယာက္ကေတာ့ သတင္းေရး႐ုံတင္မဟုတ္ဘဲ အဲဒီသတင္းအေပၚမွာလည္း ေလ့လာသုံးသပ္ႏိုင္ပါတယ္။ သူ႔မွာေတာ့ အိုင္ဒီယာ(Idea) ပါရတယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ေယာက္ဟာ အယ္ဒီတာ၊ ရီပုိ႔တာ၊ အစ႐ွိတဲ့ စာနယ္ဇင္းနဲ႔ပတ္သက္တာေတြ အားလုံး လုပ္ႏိုင္ရပါတယ္။

ဂ်ာနယ္လစ္/ရီပုိ႔တာ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းက ဘာေတြလဲ ?

ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေမးခြန္းမ်ားမ်ားေမးတတ္ရပါမယ္။ ၿပီးေတာ့ ဗဟုသုတ႐ွိရမယ္၊ စာမ်ားမ်ားဖတ္ရမယ္၊ နားေထာင္တတ္ရမယ္၊ စိတ္ကုိဖြင့္ထားၿပီး အေၾကာင္းအရာေတြအေပၚမွာ လက္ခံေပးႏိုင္ရပါမယ္။ မွ်တစြာေတြးတတ္ရမယ္၊ စာဖတ္သူအေပၚမွာ တာ၀န္ယူမႈ႐ွိႏိုင္ရမယ္၊ ရလာတဲ့သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကုိ ေသခ်ာစြာ စစ္ေဆးႏိုင္ရမယ္။ လုိအပ္ရင္ Double check လုပ္ႏိုင္ရမယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ႐ုိးသားမႈ႐ွိရပါမယ္။ မသိတာကုိ မသိေၾကာင္း ေျပာႏိုင္ရမယ္။ တစ္ျခားကေန ကူးယူၿပီး ကုိယ္ေရးတာမ်ဳိး မျပဳလုပ္သင့္ဘူး။ စိတ္၀င္စားမႈ႐ွိရမယ္။ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ ထုိးထြင္းဖန္တီးေတြးေတာႏိုင္စြမ္း (creative thinking) ႐ွိရပါမယ္။

“သတင္းေထာက္တစ္ေယာက္ဟာ အရာအားလုံးရဲ႕ နည္းနည္းစီကုိ သိေနရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ အရာတစ္ခုကုိေတာ့ အစအဆုံး အပ္က်တာကအစ သိေနရမယ္။”

ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ေယာက္ရဲ႕ အခန္းက႑က ဘာလဲ

အမွန္တရားကုိ ရွာေဖြႏိုင္ရမယ္။ အစုိးရနဲ႔ျပည္သူလူထုၾကားမွာ ေပါင္းကူးဆက္သြယ္ေပးႏိုင္ရမယ္။ ျပည္သူလူထုကုိ အသစ္အသစ္ေသာသတင္းေတြ မျပတ္ေပးႏိုင္ရမယ္။ ျပည္သူလူထုကုိ ပညာေပးမႈ၊ အသိေပးမႈ၊ ေဖ်ာ္ေျဖမႈ ေပးႏိုင္ရမယ္။ လူထုရဲ႕စိတ္၀င္စားမႈကုိ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ေပးႏိုင္ရမယ္။

အဲဒါေတြျပည့္၀ဖုိ႔အတြက္ ေလ့လာမႈရွိပါ။ မေျပာပါနဲ႔ လုပ္ပါ။ (အေျပာထက္ အလုပ္နဲ႔သက္ေသျပပါ။) သတိထားပါ (လုိအပ္ရင္ က်ီးကန္းေတာင္းေမွာက္ၾကည့္ပါ။) ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ကန္႔သတ္မထားပါနဲ႔။ ေလ့လာပါ။ (လူတစ္ေယာက္ကို ေျခစေခါင္းဆုံး ၾကည့္ပါ။၊)

ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ေယာက္ဟာ ေလ့လာမႈ (Observation) အားေကာင္းဖုိ႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။ ေလ့လာမႈဆုိတာမွာ အျမင္၊ အၾကား၊ အရသာ၊ အသိ၊ အေတြ႕အထိနဲ႔ ခံစားခ်က္ ေတြပါ၀င္ပါတယ္။

ေနာက္ၿပီးေတာ့ သတင္းစိတ္ကူး (Story Idea) နဲ႔ သတင္းရင္းျမစ္ (New Sources)႐ွာေဖြဖုိ႔လုိပါတယ္။
“သတင္းတစ္ခုရႏိုင္ဖုိ႔ ၿမိဳ႕ကုိပတ္ေနစရာမလုိပါဘူး။ ျပတင္းတံခါးဖြင့္ရင္ သတင္းက သင့္ေျခရင္းတြင္ ေရာက္႐ွိေနပါတယ္”ဆုိတဲ့ ဆုိစကားေလး႐ိွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းစိတ္ကူးနဲ႔ ရင္းျမစ္ေတြကုိ ဘယ္လုိ႐ွာေဖြမလဲဆုိတာလည္း ေျပာျပပါဦးမယ္။

x x x x x x x x x x x x x x x x x

Community Journalist မွသည္ Professional Journalist ဆီသုိ႔ ေလွ်ာက္လွမ္းၾကရာ၀ယ္ (၂) ဖတ္႐ႈရန္ *